Ο βελονισμός και η θέση του στη γυναικεία υγεία

O βελονισμός είναι μία θεραπευτική τεχνική, κατά την οποία ειδικές βελόνες τοποθετούνται σε επιφανειακούς ή εν τω βάθει ιστούς του σώματος ή σε ειδικά επιλεγμένες ευαίσθητες ή επώδυνες στην πίεση δερματικές περιοχές, με στόχο την θεραπευτική αντιμετώπιση λειτουργικών αναστρέψιμων παθήσεων, συνδρόμων ή συμπτωμάτων. Ο βιοϊατρικός βελονισμός είναι η ιστορική εξέλιξη του παραδοσιακού κινέζικου βελονισμού, όταν η πρόοδος της νευροφυσιολογίας και της νευροενδοκρινολογίας αποσαφήνισε το μοντέλο δράσης των ενδογενών νευρικών και ορμονικών μηχανισμών που παρακινεί ο βελονισμός.

Σήμερα τα εθνικά συμβούλια υγείας των περισσότερων δυτικών χωρών (Αγγλίας, Γαλλίας, Βελγίου, Γερμανίας, Σουηδίας, Νορβηγίας κ.α.) αναγνωρίζουν το βελονισμό σαν ιατρική πράξη. Στη Μεγάλη Βρετανία παρέχονται υπηρεσίες βελονισμού στο 34% των πρωτοβάθμιων Κέντρων Υγείας, στο 86% των ιατρείων χρονίου πόνου και από το 40% των γενικών ιατρών. Στη Γερμανία το 15% των ιατρών εφαρμόζει βελονισμό. Στην Ιταλία υπάρχουν τουλάχιστον 120 κρατικά ιδρύματα ή ιδρύματα με κρατικές συμβάσεις που παρέχουν τη δυνατότητα εφαρμογής βελονισμού σε πολίτες με προβλήματα υγείας. Στην Αμερική εφαρμόζεται σε νοσοκομεία ιατρικών σχολών όπως Mayo Clinic, UCLA, Stanford University.

Μελέτες έχουν δείξει ότι η ένθεση βελόνων σε συγκεκριμένα σημεία ενεργοποιεί κεφαλικά κέντρα που μειώνουν με τη σειρά τους την ευαισθησία στον πόνο και το stress. Επίσης έχουν μελετηθεί οι μηχανισμοί με τους οποίους αρκείται η αντιφλεγμονώδης δράση του. Γενικά ο  βελονισμός φαίνεται να διεγείρει το νευρικό σύστημα και να προκαλεί την έκλυση νευροδιαβιβαστών. Οι βιοχημικές μεταβολές που ακολουθούν ενεργοποιούν τους ομοιοστατικούς  μηχανισμούς του σώματος ( τους μηχανισμούς που εξασφαλίζουν την ισορροπημένη λειτουργία των συστημάτων του), επιφέροντας έτσι συναισθηματική και σωματική υγεία.

Οι κυριότερες ενδείξεις του στη Δύση είναι: οξύς πόνος και ως κύρια (αιτιολογική) θεραπεία σε σύνδρομα χρόνιου πόνου ( όπου έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός στο 55-85% των ασθενών). Υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την ευεργετική επίδραση που έχει σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος, χρόνιο οσφυϊκό πόνο, ημικρανίες και χρόνιες κεφαλαλγίες τύπου τάσεως, μετεγχειρητική ναυτία και έμετο και στη μείωση των παρενεργειών μετά από χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Επίσης, συνιστάται εφαρμογή βελονισμού ως συμπληρωματική αγωγή σε ιδιοπαθή σύνδρομα πόνου, όπως σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, σύνδρομο κροταφογναθικής διάρθρωσης, χρόνιο πυελικό πόνο, ινομυαλγία και χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία.

Εκτός από τις παραπάνω ενδείξεις, για τη γυναίκα, ο βελονισμός φαίνεται να επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα και σε πιο ειδικές καταστάσεις όπως: Υπογονιμότητα, προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, εξάψεις εμμηνόπαυσης, δυσμηνόρροια, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, ενδομητρίωση, σεξουαλική δυσλειτουργία, πρόκληση και αναλγησία στον τοκετό, πόνος μέσης, ναυτία και δυσπεψία εγκυμοσύνης, μεταβολή ισχιακής προβολής σε κεφαλική, επιλόχειος κατάθλιψη και ακράτεια ούρων.

Από τα παραπάνω συνάγεται το συμπέρασμα ότι ο βελονισμός είναι ένα ακόμα θεραπευτικό μέσο  που μπορεί να προτείνει ο μαιευτήρας – γυναικολόγος σε περιπτώσεις όπου οι άλλες αγωγές μπορεί είναι αναποτελεσματικές, ανεπαρκείς ή και επικίνδυνες.