Βλαστικά κύτταρα
Έχετε ακούσει για τα βλαστοκύτταρα (βλαστικά κύτταρα) και είσαστε αναποφάσιστοι;
Ησυχάστε! Έχετε μόνο 3 επιλογές:
Να καταθέσετε το αίμα για δημόσια χρήση όπου πιθανόν να βοηθήσετε κάποιον που θα το χρειαστεί.
Να καταθέσετε το αίμα για ιδιωτική χρήση σε περίπτωση που το παιδί σας η ένας συγγενής το χρειαστεί.
Να μην καταθέσετε αίμα.
Τι είναι τα βλαστικά κύτταρα;
Στο αίμα που παραμένει μέσα στον ομφάλιο λώρο και στον πλακούντα μετά την έξοδο του νεογνού, βρίσκουμε τα αιμοποιητικά βλαστικά κύτταρα, τα οποία μπορούν να δημιουργήσουν αντίγραφα κυττάρων του αίματος.
Ποιές ασθένειες αντιμετωπίζονται με τα βλαστικά κύτταρα;
Τα αιμοποιητικά βλαστικά κύτταρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία διαταραχών του αίματος, του ανοσοποιητικού συστήματος ή του μεταβολισμού. Τα βλαστικά κύτταρα βρίσκονται στο αίμα και στο μυελό των οστών παιδιών και ενηλίκων. Η χρήση όμως των βλαστικών κυττάρων του μυελού των οστών παρουσιάζει μερικά μειονεκτήματα όπως το μικρό ρίσκο και ο πόνος που υφίσταται ο δότης κατά την συλλογή τους.
Ποιοί είναι οι περιορισμοί στη χρήση των βλαστικών κυττάρων;
Τα βλαστικά κύτταρα δεν είναι η θαυματουργή θεραπεία και μικρός αριθμός παθήσεων μπορεί να υποχωρήσει με τη χρήση τους. Επίσης η χρήση τους έχει μερικούς περιορισμούς. Πολλές ασθένειες δεν μπορούν να θεραπευτούν με τα βλαστικά κύτταρα του ίδιου του ασθενή. Αν προέρχονται από νεογνό με ένα γενετικό πρόβλημα, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία αυτής της νόσου γιατί θα μεταφέρουν τα ίδια γονίδια. Επίσης τα βλαστικά κύτταρα ενός παιδιού δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία λευχαιμίας του ίδιου παιδιού. Τότε θα χρειαστούν βλαστικά κύτταρα ενός υγιούς παιδιού και θα πρέπει να γίνει προσεκτικός έλεγχος συμβατότητας του δότη με το δέκτη. Η πιθανότητα να χρειαστεί τα βλαστικά κύτταρα το παιδί ή κάποιος συγγενής είναι 1:2.700. Πάντως η έρευνα εξελίσσεται για να ανακαλυφθούν νέες χρήσεις των βλαστικών κυττάρων, αλλά και νέοι τρόποι θεραπείας που δεν έχουν σχέση με τα βλαστικά κύτταρα. Προς το παρόν δεν είναι γνωστό για πόσο ακριβώς καιρό μπορούν να συντηρούνται τα κύτταρα.
Δημόσια ή Ιδιωτική τράπεζα;
Οι δημόσιες τράπεζες λειτουργούν σαν τις τράπεζες αίματος. Το αίμα του ομφαλίου λώρου συλλέγεται στο μαιευτήριο και μεταφέρεται και αποθηκεύεται στην τράπεζα όπου είναι διαθέσιμο για οποιονδήποτε το χρειαστεί κι εφόσον υπάρχει συμβατότητα. Στις ιδιωτικές τράπεζες το αίμα αποθηκεύεται με οικονομική επιβάρυνση και συντηρείται εκεί με μια μικρότερη ετήσια επιβάρυνση. Είναι διαθέσιμο μόνο για το ίδιο το παιδί και τους συγγενείς του. Μερικά ιδιωτικά μαιευτήρια που διαθέτουν τράπεζες αίματος καθιέρωσαν τη δωρεάν συλλογή και φύλαξη αίματος στις τράπεζές τους είτε για δημόσια είτε για ιδιωτική χρήση, ανάλογα με την επιθυμία των γονιών.
Ποιά είναι η διαδικασία συλλογής του αίματος από τον ομφάλιο λώρο;
Για να γίνει η συλλογή του αίματος οι γονείς πρέπει να επιλέξουν τράπεζα και να υπογράψουν μια συγκατάθεση. Η τράπεζα θα τους χορηγήσει το υλικό που χρειάζεται για τη διαδικασία (αποστειρωμένη βελόνα, ασκός κα) που θα το φέρουν μαζί τους την ημέρα του τοκετού. Σε μερικά μαιευτήρια υπάρχει διαθέσιμο τέτοιο υλικό και έντυπες συγκαταθέσεις, οπότε δε χρειάζεται να προνοήσουν οι γονείς γι’ αυτά, αρκεί να συμφωνούν με την επιλογή της συγκεκριμένης τράπεζας που συνεργάζεται με το μαιευτήριο. Η διαδικασία είναι απλή και ανώδυνη και διαρκεί 5-10 λεπτά. Μετά τη γέννηση του νεογνού ο ομφάλιος λώρος κόβεται και σφραγίζεται. Με μια βελόνη που είναι συνδεδεμένη με έναν ασκό αναρροφάται το αίμα που έχει παραμείνει μέσα του. Σε μερικές περιπτώσεις δεν είναι δυνατή η λήψη επαρκούς ποσότητας αίματος (αποκόλληση πλακούντα, επείγοντα μαιευτικά προβλήματα,…). Σε άλλες περιπτώσεις δεν ενδείκνυται η συλλογή βλαστικών κυττάρων (φλεγμονή του αμνιακού υγρού, έρπης, κονδυλώματα,…)
Ποιά είναι η χρησιμότητα της φύλαξης του ίδιου του ομφαλίου λώρου;
Ο ομφάλιος λώρος έχει μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα και η απόδειξη της χρησιμότητάς τους βρίσκεται σε ερευνητικό επίπεδο ακόμα. Σε αντίθεση με τα άλλα κύτταρα που μπορούν να δημιουργήσουν αντίγραφο μόνο του είδους τους αυτά τα κύτταρα μπορούν να δημιουργήσουν αντίγραφο οποιουδήποτε κυττάρου (οστικού, νευρικού, καρδιομυικού, ηπατικού, δερματικού κλπ). Επίσης ερευνάται η σχέση τους με τη θεραπεία αυτοάνοσων νοσημάτων.